یک تیم بین‌المللی از اخترشناسان موفق به شناسایی چهار خوشه کهکشانی ناشناخته متشکل از هزاران کهکشان در فاصله 10 میلیارد سال نوری از زمین شدند.

 خوشه‌های کهکشانی (galaxy clusters) اجرام کیهانی گسترده‌ای متشکل از صدها تا هزاران کهکشان هستند که توسط گرانش بهم متصل شده‌اند؛ برای درک بهتر شکل‌گیری این ساختارهای کیهانی، محققان باید خوشه‌های کیهانی در فواصل بسیار دوردست را شناسایی کنند.

تیم بین‌المللی اخترشناسان به سرپرستی محققان کالج سلطنتی لندن، از یک روش جدید در ترکیب داده‌های دو تلسکوپ پلانک (Planck)‌ و هرشل (Herschel) برای شناسایی یکی از دورترین خوشه‌های کهکشانی استفاده کردند.

نور این چهار خوشه کهکشانی جدید پس از 10 میلیارد سال به ما رسیده و در حقیقت متعلق به زمانی است که کائنات تنها سه میلیارد سال عمر داشته است.

دکتر «دیوید کلمنتس» سرپرست تیم تحقیقاتی دانشکده فیزیک کالج سلطنتی لندن تأکید می‌کند: اگرچه قادر به دیدن کهکشان‌های بسیار دوردست هستیم، اما دورترین خوشه کهکشانی که تاکنون توسط اخترشناسان کشف شده است، متعلق به زمانی است که کائنات حدود 4.5 میلیارد سال عمر داشته‌اند.

خوشه‌ها در چنین فواصل دوری قابل شناسایی هستند، چراکه شامل کهکشان‌هایی هستند که در آنها حجم عظیمی از گرد و غبار و گاز منجر به شکل‌گیری ستارگان می‌شود؛ این فرآیند، نوری را ساطع می‌کند که توسط تلسکوپ‌ها قابل شناسایی است.

در این مطالعه، داده‌های تلسکوپ پلانک از اسکن تمام آسمان با داده‌های تلسکوپ هرشل که مناطق خاصی را با جزئیات دقیق مورد بررسی قرار می‌دهد، ترکیب شدند؛ از داده‌های پلانک برای پیدا کردن منابع انتشار پرتوهای مادون قرمز دور در مناطق تحت پوشش هرشل استفاده شد.

از 16 منبع شناسایی شده توسط محققان، اغلب آنها کهکشان‌های نزدیک و شناخته شده‌ بودند و تنها چهار خوشه کهکشانی ناشناخته متشکل از منبع نوری چندگانه و دور کشف شدند که از نوع کهکشان‌های بیضوی غول‌پیکر در فرآیند شکل‌گیری هستند.

کهکشان‌ها به دو نوع کهکشان‌های بیضوی (elliptical) شامل تعداد زیادی ستاره با مقادیر کم گردوغبار و گاز و کهکشان‌های مارپیچی (spiral) مانند کهکشان راه‌شیری با مقادیر بالای گردوغبار و گاز تقسیم می‌شوند؛ امروزه اغلب خوشه‌های کهکشانی در کائنات را کهکشان‌های بیضوی غول‌پیکر تشکیل می‌دهند.

محققان معتقدند با استفاده از روش جدید ترکیب داده‌های دو تلسکوپ، امکان شناسایی 2000 خوشه کهکشانی دوردست فراهم می‌شود که به طراحی یک جدول زمانی دقیق‌تر از نحوه شکل‌گیری این خوشه‌ها کمک می‌کند.

در این مطالعه محققانی از انگلیس، اسپانیا، ایتالیا، کانادا، آمریکا و آفریقای جنوبی مشارکت داشته‌اند و نتایج آن در مجله Royal Astronomical Society منتشر شده است.